Boşanma Sebepleri

Boşanma sebepleri 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu‘nda özel ve genel boşanma nedenleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Kanun, boşanma nedeni olabilecek tüm husus ve gerekçeleri tek tek göstermiştir. Genel boşanma nedeni özel bir sebep olamaksızın tarafların anlaşamaması anlamına gelmektedir. Özen nedenler ise Kanun’da tek tek sayılmış olup aşağıda incelenmiştir.

Genel Boşanma Nedeni

Kanundaki genel boşanma sebebi evlilik biliğinin sarsılması veya daha bilinen adıyla geçimsizliktir. Geçimsizliğin bir boşanma sebebi olması için şiddetli olması gerekir. Eşlerin geçimsizliği, evlilik hayatını sürdürmeleri imkansız kılacak ölçüde durumunda eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Geçimsizlik nedeniyle boşanma davası anlaşmalı veya çekişmeli şekilde olabilir. Eğer, eşler geçinemediklerini düşünerek boşanma konusunda anlaşmışlarsa anlaşmalı ve hızlı şekilde boşanabilirler. Ancak anlaşmalı boşanma davası için evlilik en az 1 yıl sürmüş olması gerekir. Bu şekilde anlaşmalı boşanmada tarafların geçinemediklerine dair herhangi bir hususu ispatlamaları veya delil sunmaları gerekmez. Hakim, anlaşmalı boşanma davasında tarafları bizzat dinleyerek boşanma veyanlarını alır ve hazırlanan boşanma protokolü uygun bulursa boşanma gerçekleşir. Eğer taraflar boşanma konusunda veya velayet ya da maddi konularda (nafaka, tazminat) anlaşmazlarsa bu durumda çekişmeli boşanma davası söz konusu olacaktır.

Özel Boşanma Sebepleri

Kanunda belirtilen özel boşanma sebepleri; zina, hayata kast, çok kötü ve onur kırıcı davranış, suç işleme ve onursuz yaşama sürme, terk ve akıl hastalığıdır. Genel boşanma sebebi evlilik birliğinin sarsılması veya daha çok bilinen adıyla şiddetli geçimsizliktir. Bu boşanma davası türlerini daha yakından inceleyecek olursak ;

Zina (Aldatma)

Zina veya aldatma, eşlerden birinin sadakat yükümlülüğünü ihlal edip eşi dışında bir kişiyle ilişki yaşaması durumudur. Zinan ispatı için bir eşin üçüncü kişiyle cinsel ilişkiye girdiğinden kanıtlanması şart değildir. Eşle üçüncü kişi arasında duygusal veya fiziksel bir ilişinin varlığını ispat eden deliller zinanın ispatı bakımından yeterlidir. Zina davası, zinayı öğrenen eş tarafından zinayı öğrendikten sonraki 6 ay içinde açılması gerekir. Ayrıca zinanın mal rejimine etkisi söz konusu olabilmektedir.

Cana kastetme

Eşi tarafından canına kast edilen bir başka ifadeyle eşi tarafından öldürülmeye teşebbüs edilen eş boşanma davası açabilir. Nitekim, bir kişinin canına kast eden başka bir kişiyle evlilik ilişkisini yürütmesi mümkün değildir.

Kötü Muamele

Eşi tarafından kötü muameleye uğrayan, darp edilen, fiziki, cinsel veya psikolojik şiddete maruz kalan eşin boşanma davası açma hakkı vardır. Bu tür davalarda önemli olan kötü muameleyi ispatlayacak delillerin dosyaya sunulmasıdır.

Onur Kırıcı Davranış

Eşi tarafından onur kırıcı söz veya davranışlara, küçük düşürücü, aşağılayıcı muamelelere maruz kalan eş boşanma davası açabilir. Onur kırıcı eylemler sözle olabileceği gibi davranışla da gerçekleşebilir.

Suç İşleme

Eşinin utanç verici bir suç işlemesi durumunda diğer eşin boşanma davası açma hakkı vardır. Küçük düşürücü suçlar kanundaki tek tek gösterilmediği için burada tek tek saymaya gerek bulunmamaktadır. Ancak bu tip suçlara örnek olarak hırsızılık, cinsel istismar, cinsel saldırı, uyuşturucu satma ve benzeri suçlar gösterilebilir.

Haysiyetsiz Yaşam Sürme

Bir eşin, alkol veya kumar bağımlısı olması ahlakla bağdaşmayan bir işle meşgul olması gibi sebepler bu boşanma gerekçesine örnek gösterilebilir.

Akıl Hastalığı

Akıl hastalığı hemen her ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bir boşanma sebebidir. Ancak her tür akıl hastalığı bir boşanma sebebi teşkil etmez. Mahkemenin alacağı bilirkişi raporuna göre evliliği imkansız kılacak ölçüde ciddi bir akıl hastalığının söz konusu olması gerekir. Depresyon, basit kişilik bozukluğu gibi her tür ruhsal problem boşanma sebebi olmayacaktır.

Terk

Konutu terk eden eşe karşı diğer eşin veya evden kovulup da dönmesine izin vermeyen eşin terk sebebiyle boşanma davası açması mümkündür. Terk sebepli boşanma davası uygulamada neredeyse hiç karşılaşmadığımız bir dava türüdür. Çiftler arasındaki anlaşmazlıklar zaten geçimsizlik (evlilik birliğinin sarsılması) davası ile mahkemeye yansıdığı için prosedürel bir dava türü olan terk davası pek tercih edilmemektedir.

Boşanma Sebepleri ve Boşanma Davası

Anlaşmalı boşanma davası türü dışındaki özel nedene dayalı olarak açılacak diğer tüm çekişmeli boşanma davası türlerinde davanın davacı tarafından ispat edilmesi gerekir. Bir başka deyişle yukarıda belirtilen özel boşanma sebeplerine dayalı olarak dava açacak kişiler söz konusu boşanma sebebini ispatla mükelleftir. Davanın ispati ise tanık veya diğer yazılı ya da görsel delillerle mümkündür. Davanın ispat edilememesi halinde boşanma davası reddedilecektir. Bu itibarla doğru davanının doğru şekilde açılması boşanma davasının reddedilmeden başarıyla sonuçlanması bakımından önemlidir. Bir boşanma avukatı ile çalışılması davanını reddedilmesi ihtimalini ciddi oranda azaltacak ve davanın boşanma ile sonuçlanmasını kolaylaştıracaktır.